Suwmiarka jest głównym przyrządem pomiarowym używanym w złotnictwie służącym do szybkiego i dokładnego pomiaru wytwarzanych elementów.
Swoją użyteczność zawdzięcza obecności noniusza, czyli pomocniczej podziałce, dzięki której możemy odczytać wartości z dokładnością do 0,1mm, 0,05mm lub 0,02mm (zależnie od rodzaju przyrządu).
Podziałka noniusza znajduje się na suwaku pod podziałką metryczną. Zauważ, że nie wszystkie kreski na dolnej podziałce tworzą jedną pionową linię z kreskami na górnej podziałce. Jeśli zsuniemy całkowicie szczęki suwmiarki (sytuacja na powyższym zdjęciu), tylko pierwsza i ostatnia linia na dolnej podziałce tworzy jedną linię z kreskami z górnej podziałki.
Aby wykonać pomiar, mierzony przedmiot ujmuje się w szczęki suwmiarki (lub używa się wsuwki głębokościomierza itp.). Od razu możemy zauważyć, że mierzony przedmiot (zdjęcie wyżej: wsunęłam w szczęki suwmiarki szafir) jest większy niż 2mm, ponieważ 0 kreska z podziałki noniusza (skrajna lewa kreska, ta najbliższa mierzonemu przedmiotowi) znajduje się po prawej stronie względem drugiej kreski z górnej podziałki.
Teraz popatrzmy na znaki na podziałce noniusza (dolnej) i znajdźmy na niej kreskę, która dokładnie schodzi się w jedną pionową linię z kreską na górnej podziałce. W tym wypadku jest to trzecia kreska. To oznacza, ze mierzony kamień jest trzy dziesiąte milimetra większy niż 2mm, czyli ma średnicę 2,3mm.
Wskazówki:
Żeby pomiar był odpowiedni, nie ściskaj szczęk suwmiarki przesadnie mocno. Jeśli mierzysz np. kamień do biżuterii, ściśnij go na tyle, żeby sam nie wysunął się ze szczęk przyrządu, kiedy uniesiesz suwmiarkę z blatu stołu.
Zawsze kiedy mierzysz przedmiot upewnij się, że mierzysz go w prawidłowy sposób. Aby uzyskać rzetelny wynik pomiaru, kamień powinien leżeć w szczękach suwmiarki równo, bez przekrzywień (w przypadku szlifu fasetkowego mierzymy kamień na rondyście, w przypadku kaboszonu u podstawy, zawsze w najszerszych miejscach). Jeśli mierzysz blachę, upewnij się, że w miejscu, które wsuwasz w szczęki przyrządu, nie ma wygięć lub rozwarstwień, które mogą spowodować nieprawidłowy pomiar.
W niektórych suwmiarkach noniusz (czyli skala przesuwna) może wyglądać nieco inaczej niż ta ze zdjęcia, ale pomiary odczytujemy na tej samej zasadzie. Różnica w wyglądzie noniusza wynika z dokładności konkretnego przyrządu.
Mierzenie wymiarów wewnętrznych przedmiotu i głębokości.
Wsuń górne, mniejsze szczęki suwmiarki w otwór i rozszerz ją. Odczytaj wynik tak samo jak w przypadku mierzenia zewnętrznych wymiarów.
Głębokość mierzymy za pomocą bolca, który wysuwa sie z jednej strony przyrządu. Wysuwamy go na tyle, aby stopka suwmiarki (końcówka) oparła się o brzeg otworu, a bolec był możliwie maksymalnie wysunięty. Wynik znów odczytujemy w ten sam sposób, co przy innych pomiarach.
Jeżeli interesuje Cię historia suwmiarki to zobacz ten artykuł w naszym glosariuszu 🙂
Powodzenia w mierzeniu! 🙂